פעולה | התערוכה המרכזית \ فعل | المعرض المركزي

 פעולה / فعل
התערוכה המרכזית של פסטיבל הצילום הבינלאומי העשירי / المعرض المركزي لمهرجان التصوير الفوتوغرافي العاشر

מעבר לפשט – מַעֲשֶׂה, עֲשִׂיָּה – המילה פעולה לוקחת אותנו לכיוונים שונים – מתמטיים ופיזיקליים, לתנועת הנוער ולקולנוע, לצבא ולעולם האמנות – ונוכחת באין ספור ביטויים, החל בשיתופי פעולה וכלה בחופש פעולה. פסטיבל הצילום הבינלאומי של PHOTO IS:RAEL מתייחס למושג פעולה דרך פריזמה בעלת שני הקשרים מובהקים, כאשר הראשון הוא פעולת הצילום והשני הוא אקטיביזם ויזואלי ואמנותי. אקטיביזם כשיטה תובע מאיתנו להגיב באופן נמרץ ובפעולות של ממש למצבים חברתיים, כלכליים ומדיניים, ומבקש להביא לשינוי דרך פעולה ישירה והנעה לפעולה של אחרים. רבים מהצילומים המוצגים בפסטיבל מבקשים לקרוא לפעולה אזרחית באמצעות הצבעה על הממשי, ורבים מן האמנים המציגים שואפים לשנות תנאים חברתיים ופוליטיים, ואת מצבו של הפרט בתוכם, באמצעות הדימוי.

בתחילת 2022 יצאנו בקול קורא לאמנים להגיש הצעות לעבודות שיוצגו בתערוכה המרכזית של פסטיבל הצילום הבינלאומי העשירי. מאות אמנים מכ-40 מדינות הגישו גופי עבודות העוסקים בפרשנויות מגוונות לנושא הפסטיבל – פעולה, מתוכם בחרו חברי הועדה האמנותית את 21 האמנים המשתתפים בתערוכה.

הנושא המרכזי שעולה מהתערוכה הוא פעולות צבאיות ופוליטיות של משטרים ברחבי העולם. האמנים מתייחסים לפגיעה חסרת התקדים באוכלוסיות האזרחיות הכפופות אליהן, והשפעתה על תושבים הנאלצים לברוח ולהפוך לפליטים חסרי זכויות. חלקם מתייחסים למלחמות ופעולות אלימות שהחלו במאה ה-21, בעוד אחרים משקפים אירועים היסטוריים מן המאה ה-20, ביניהם משטרים טוטליטריים, מלחמת העולם השנייה ומלחמות ישראל. הללו השאירו את חותמם ונוכחים בהווה, הן באופן פיזי במרחב, והן באופן שבו הם משפיעים על הזיכרון הקולקטיבי, על יחסים בין-דוריים ועל עיצוב זהויות.

חוסר פעולה מהווה אף הוא נושא המעסיק חלק מהאמנים המציגים, המבקשים להסב את תשומת הלב אל אלו שמרחב הפעולה והתנועה שלהם מוגבלים ולבחון את הסיבות להגבלת הפעולה יחד עם השפעותיה הפיזיות והמנטליות. אמנים אחרים מתמקדים בהשלכות פועלו של האדם על כדור הארץ. הם שואלים – מה היה פה לפנינו, כיצד אנו משפיעים על הסביבה כיום, ומה יתרחש על פני כדור הארץ בתקופה שהאנושות כבר לא תשלוט בו? תמה נוספת העולה בתערוכה היא היכולת של הפרט לשלוט בגורלו וזהותו בזכות פעולותיו. מצד אחד מודגשות פעולות המבקשות לשמר מסורות ומצד שני ניתנת במה לפעולות שאנשים עושים במטרה לשנות את מסלול חייהם ואת המצב שלתוכו הם נולדו.

השילוב של כל אלו תחת מטריה אחת מזמן כיווני מחשבה בנוגע להשפעה שלנו על חיינו ועל העולם, ומרחיב את המבט אודות האחריות שלנו למעשינו ולסובב אותנו.

יערה רז חקלאי
אוצרת ראשית, פסטיבל הצילום הבינלאומי

חברי הועדה האמנותית:
פריד אבו שקרה – אמן ואוצר, מקים הגלריה לאמנות באום אל-פחם
אוהד בנית – מעצב ואמן, בעל הסטודיו Mishmaacool.Undesigner
שגית זלוף נמיר – אמנית, מרצה לצילום, אוצרת ובעלת "המרחב לצילום ואמנות"
ד"ר ליאור זלמנסון – אמן, אוצר, יו״ר פורום דיגיטל באיגוד המוזיאונים, מרצה בכיר בפקולטה לניהול, אוניברסיטת תל אביב
נורית ירדן – אמנית, מנחה, מרצה ואוצרת בתחום הצילום
אייל לנדסמן – יזם ומנכ"ל, PHOTO IS:RAEL
עומר פרנקל – מנצח ומלחין, עורך בכיר בתחנת הרדיו ״כאן קול המוזיקה״, תאגיד השידור הישראלי
איריס רונלי ריקליס – מנכ"לית, פורום מוסדות תרבות ואמנות
יערה רז חקלאי – אוצרת ראשית ומנהלת תוכן, PHOTO IS:RAEL

צילום עליון: איסמעיל פרדואוס

نقطة إلتقاء
المعرض الرئيسي لمهرجان التصوير الدولي التاسع

في الفترة التي أخذت فيها اللقاءات اليوميّة منحى آخر في جميع أنحاء العالم، فإن "نقطة الالتقاء" يتمّ تسليط الضوء عليه كمفهوم. نقطة الالتقاء هي مقابلة المعارف أو الغرباء، مفترق طرق بين الثقافات والآراء، لحظة يصبح فيها الحاضر ماضًا ويصبح الحلم حقيقة. بالنسبة للمعرض الرئيسي للمهرجان الدولي التاسع للتصوير الفوتوغرافي، أرسل حوالي 840 مصورًا من جميع أنحاء العالم أعمالًا تتناول تفسيرات مختلفة ومتنوعة لموضوع المهرجان – نقطة التقاء. واختار أعضاء اللجنة الفنية من بينهم 20 فنانًا سيعرضون أعمالهم في المعرض.

الموضوع الرئيسي الذي ينبثق عن عمل العارضين هو التواصل مع أفراد عائلاتهم، مع التركيز على العلاقات الأبوية. يتعامل البعض مع العلاقات مع والديهم بالإشارة إلى تجارب الهجرة السابقة وإحساسهم بالانتماء إلى المكان والبيت، والبعض الآخر يتحدث عن وجود أو عدم وجود علاقات أبوية. أخذ اللقاء بين الذاكرة والخيال حيّزًا عند بعض الفنانين، الذين أعادوا خلق ذاكرة عائلية من قطع من ماضٍ تم سرده وتصويره، وبشكل أساسي من خيالهم. لقد أعادوا خلق الماضي، ودمجوا مواد أرشيفية في عملهم واستحضروا ذكريات حقيقية وكاذبة. لماذا يشير الكثير من الفنانين إلى عائلاتهم في عملهم؟ ربما قادتنا عمليات الإغلاق إلى التفكير في أولئك المقربين منا، والعلاقات التي نفتقر إليها، والماضي، والفجوة بينه وبين الحاضر. تظهر لقاءات أيام الوباء في المعرض في علامات التباعد الاجتماعي، مما يؤكد الشوق إلى لقاء جسدي غير منظم وغير منظم. لقد جمعتنا العزلة مع عالمنا الداخلي وأكدت على وحدة أولئك الذين يعانون منها حتى في الأيام كتصحيح لهم. صراع الثقافات هو موضوع مركزي آخر في المعرض، والذي ينعكس في توثيق الشعوب التي تعيش سويًا وتتشبث بالماضي الضائع؛ تمثيل الفجوات بين الطفولة والبلوغ؛ وتصوير المجتمعات التي تعيش بشكل مختلف بين ثقافة أخرى ومحاولة الحفاظ على التوازن بين التقاليد والاستقلالية وتغيرات الزمن وما تمليه البيئة.

اختار حوالي نصف الفنانين المشاركين في المعرض التصوير باستخدام تقنيات التصوير التناظري والأبيض والأسود. من الممكن أن يكون هذا الاتجاه، الذي اكتسب زخماً في السنوات الأخيرة، مرتبطاً من ناحية بانشغال المصورين في الماضي، ومن ناحية أخرى بالرغبة في الانفصال عن التكنولوجيا الرقمية التي اقتحمت حياتنا وأثرت عليها يومًا بعد يوم. من المثير للاهتمام دراسة كيفية انعكاس الحدث العالمي في صور من جميع أنحاء العالم وما هي آثاره طويلة المدى على الوسط. ومع ذلك، حتى بعد مرور آثار الوباء ونسيانها ، ستظل اللقاءات تشكل جزءًا أساسيًا لا يتجزأ من الثقافة البشرية والطبيعة البشرية.

يعارا راز حكلاي
القيمة الفنيّة الرئيسيّة- مهرجان التصوير الدولي

جزيل الشكر لأعضاء اللجنة الفنية:
إيتاي بلايش، مصمم وقيّم معارض، مؤسس وقيّم رئيسيّ للا كولتور
أوهد بانيت، مصمم المفاهيم، PHOTO IS: RAEL
ميخال براور، فنانة وباحثة ومحاضرة في مدرسة موسرارا للفنون وسمينار هكيبوتسيم.
ميخال فاكنين، المديرة الفنيّة لمهرجان إسرائيل
أميرة قاسم زيان، مصورة وفنانة ومعلمة
يعارا راز حكلاي، قيمة رئيسية ومديرة المحتوى ، PHOTO IS: RAEL
عوديد يديا، مصور وفنان تشكيلي، مؤسس ومدير مدرسة المنشر للفنون
الدكتورة ميراف يروشالمي، محاضرة وباحثة في الفن والتصوير المعاصر
إيال لاندسمان، الرئيس التنفيذي والمدير الفني، PHOTO IS: RAEL